Zigana Yaylası
Coğrafi Konum :
Köy, Gümüşhane-Torul İlçesine bağlı olup; Trabzon Gümüşhane sınırında yer almaktadır. Zigana Köyü, Zigana dağlarının güney ve güney doğu eteklerinde 1400-1700 metre rakımda yer alan şekliyle doğal bir anfi tiyatroyu andırır. Köyün kuzeyinden sınır olduğu Trabzon-Maçka Hamsiköy köyünden, Trabzon Erzurum karayolunun çifte köprüler mevkiinden başlayan sınır ile ayrılarak Balihor Tepe-Kukul Tepe-Kurugöl Tepe-Tuzlak Tepe ve Adile mezarı adlı nirengi noktalarının bulunduğu tepeyi takip ederek sonlanır.
Doğu ve güneyinde Atalar köyü (cimera) bulunur. Bu köy ile olan sınırını Adile Mezarından itibaren Alas Tepesi-Soğuksubaşı-Gedik ve Kanlının Boğazı mevkilerini takip eden sırt belirler. Devamında Su taşları-Mavrisel tepesi-Ayliye Tepesi hattı ise Cebeli köyü (Ayfoga) sınırını belirler.
Köstere köyü, köyümüzün güneybatı-batı ve kuzeybatı yakasında yer almakta olup sınırları Kamışkıran sırtını takiben Zemberek Kıranı ile Köstere Köprüsüne iner.
Buradan itibaren Kandazlar Kıranı-Eremiye Tepesi-Şehit Tepesi-Yanmış-Yangın Kulesi-Sığınak Tepe hattını takip ederek Çifte Köprüler mevkiinde son bulur.
Köyümüzün doğu-batı yönünde ortalama 20 km, kuzey-güney yönünde ise 14 km lik sınırları vardır.
Bu coğrafi bölge içerisinde 7 mahalle 3 büyük yayla (Saranoy, Değirmentaş, Naharci) ve 6 mezra (Mandıroba, Çayköy, Lendap, Çayırcık, Harmanlık, Vizoronda) bulunmaktadır.
MAHALLELER:
MADEN MAHALLESİ (Furay) : Köyün kuzeyinde yer alıp 1700 m rakımdadır. Yaklaşık 45 hane civarında yerleşime sahiptir.
KOÇLAR MAHALLESİ (Mile) : Köyün kuzey tarafında yer alır, 1500 m rakımda olup yaklaşık 60 hane civarındadır.
DERE MAHALLESİ (Handeresi) : Köyün Kuzey batı yönünde yer almakta olup 1400 m rakımda yer almaktadır.Yaklaşık 50 hane civarındadır.
ÇARŞI MAHALLESİ (Çarşı merkezi-Selen-Sofular-Lameder) : Köyün merkezinde olup 1500 m rakımda yer almaktadır. Yaklaşık 30 hane civarındadır.
ÇUBUKLAR MAHALLESİ (Alene-Gilit) :Köyün kuzeydoğu yönünde yeralmakta olup 1600 m rakımdadır. Yaklaşık olarak 60 hane civarındadır.
MARUFLAR MAHALLESİ (Maruflu-Yusuflu- Tahirler-Mağara): Köyün doğu yönünde yer almakta olup ortalama 1650 m rakımdadır.Yaklaşık 40 hane civarındadır.
IŞIKLAR MAHALLESİ ( Mahronda ) : Köyün güneybatı yönünde yer almaktadır. Yerleşim alanı 1500 ila 1650 rakımlar arasında bulunmaktadır. Yaklaşık 60 hane civarındadır.
SOSYO-EKONOMİK DURUM:
Köyümüz orman köyü olması ve geniş araziye sahip olmasına rağmen içerisinden geçen Trabzon-Erzurum devlet yolunun etkisiyle olacak ki köy halkı okumakla, ticaretle ve inşaat işleri ile daha fazla ilgilenmiş, tarıma daha az önem vermiştir. Hayvancılık halen azda olsa devam ettirilmektedir.Bu nedenle 2004 yılı sonu itibarıyla köyde yaşayan halkın % 95 i sosyal güvenceye sahip (emekli) tir.
ULAŞIM :
Köy içerisinden geçen Trabzon- Erzurum-İran karayolu (tarihi İpek yolu) 1989 yılında güzergah değişikliği nedeniyle 3 km lik batı yönüne kaydırılmış olup asfalt bir bağlantıyla köye birleştirilmiştir.Bakım ve onarımı karayollarınca yapılmakta olup, yaz-kış açık tutulmaktadır. Eski devlet yolunun bakımı da karayollarınca yapılmaktadır. Zigana Tünelinden Torul’a kadar devam eden ve köy içinden geçen eski karayolundan da köyümüze ulaşılmaktadır. Ayrıca köy içerisindeki mevcut mahalle ve orman yolları kullanılarak her yerleşim birimine rahatça ulaşılmaktadır. Bu yollardan özellikle Zigana Tüneli, Zigana Dağı Geçidi, Serbahat, Saranoy Yaylası (Limni gölü) , Taşlık, Gasgar, Moskobiya, Çatlak, Galavriya,Çayırcık, Barmanın deresi, Soğuk Oluk, Tivorun Ormanı, Düz, Tumbi, Okşat, Godil, Eski köy, Kazan Göl, Zazul, Flanet hattını takip ederek meşhur Karaca Mağarasına ulaşmakta, oradan İkisu (Harava) mevkiinde devlet yoluna birleşmektedir.Yaklaşık 25 km uzunluğundaki yolun ortalama 2000 m rakımdan çam ormanları içerisinden ilerlemesi ve çok geniş bir görüş ufkuna sahip olması görülmeye değerdir.Çok sık aralıklarla buz gibi doğal kaynak sularının, çeşitli av hayvanları ile yüzlerce tür bitkinin bulunduğu bu yolda araçla veya yaya çıkılan gezinti insana huzur, güven, cesaret ve mutluluk verir.
Köyümüzün Torul ilçesine olan uzaklığı 13 km olup yolu asfalttır. Yaklaşık olarak 15 dakika sürmektedir. Gümüşhane iline olan uzaklığı 35 km olup ortalama 30 dakika sürmektedir.Trabzon iline olan uzaklığı ise 70 km olup ortalama olarak 60 dakika sürmektedir.
EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU:
Köy halkı Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir eğitim düzeyine sahiptir. Cumhuriyetten hemen sonra 1928 yılında 3. sınıftan mezun veren ilkokul, 1932 yılında ise 5. sınıftan mezun veren ilkokul açılmıştır. Artan nüfusa hizmet veremeyen bu okul binası 1960 yılında halen mevcut olan yeni binasına taşınmıştır. 1974 yılında köylü tarafından eski ilkokul yerine yapılan ortaokul binası 1987 yılına kadar hizmet vermiş olup, yaptırılan yeni binasına taşınarak modern bir şekilde eğitim vermeye devam etmektedir. 1991 tarihinde ilkokul ile ortaokul birleştirilerek ilköğretim okuluna dönüştürülmüştür.
Toprağa bağlı bir geçim olmaması yanında okumanın önemini de iyi bilen köy halkı çocuklarını eğitime yönlendirmiş, bunun sonucunda 2004 yılı sonu itibarıyla 300 ü aşkın fakülte ve yüksekokul mezunu köylümüzün bulunduğu belirlenmiştir.
Köy Halkının genelde Trabzon ili ile daha fazla ilişkide olması nedeniyle Doğu Karadeniz kültürünün hakimiyeti göze çarpmaktadır.
TURİZM :
Köyümüz turizm açısından Gümüşhane ilinin önemli turizm merkezlerinden birisidir. Doğal güzellikleri bakımından Zigana Dağlarının güney yamaçlarının alçak bölümleri kızılağaç ve diğer yapraklı ağaçlar, yükseldikçe çam, ladin, 1800-2000 m ler arası ise köknar ağaçları ile kaplıdır. Köylülerimizce çok iyi korunan bu alanlar, rutubetsiz ve temiz bir hava yanında geniş bir görüş alanına sahip manzara yaratır. Çok geniş düzlükler, bolca kaynak suları, çok değişik yabani hayvan ve bitki türlerinin bir arada bulunabileceği, el değmemiş doğal güzelliklere sahiptir.
Doğu Karadeniz’in en önemli dağ ve yayla turizm merkezleri olan Sümela Manastırı, Kadırga, Zigana, Cami Boğazı ve Ayeser Yaylaları ile Karaca Mağarası Köyümüzün etrafında adeta bir çember oluşturmaktadır.
Limni gölü de Saranoy yaylasında yer almaktadır.
Zigana Dağındaki aktif kayak pisti ve kayak alanları ile yeni ilave edilecek tesislerle kış turizmi içinde uygun potansiyele sahiptir. Ayrıca yamaç paraşütü , safari turları, heliski sporları, doğa yürüyüşleri, av turizmi için ideal alanlar mevcuttur.
Köyümüzde tarihi eser olarak; hicri 1010 yılında Selçuklu mimarisine uygun inşa edilmiş halen kullanılan tarihi bir cami (Maruflu Mahallesi’nde), İpek Yolu üzerinde yer alan Kemer Köprü ( Horece Civarı-Lazutluk mevkii ), Kemer Köprü devamında Eski Hanlar mevkiinde kervansaray eserleri bulunmaktadır. Bunlara ilaveten eski devlet yolu üzerinde (tarihi ipek yolu) CRAMER adlı İsveçli mühendis tarafından yapımı gerçekleştirilen tarihi kemer köprüler, kar tüneli, cankurtaran binası ve bir çok sanat yapısı halen ayaktadır. Köyümüz merkezindeki tarihi kemer köprü 2000 li yıllarda onarılarak hizmete sunulmuştur.
